Blogger Tips and TricksLatest Tips And TricksBlogger Tricks

బుధవారం, అక్టోబర్ 30, 2013

పద్య రచన: ఈశానోద్భవము (బ్రహ్మ వైవర్త పురాణాంతర్గతము)


తేది: సెప్టెంబర్ 23, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన ఈశానుని చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

                                   ఈశానోద్భవము
                       (బ్రహ్మ వైవర్త పురాణాంతర్గతము)

తే.గీ.
శ్లోకియౌ కృష్ణుఁ డుండ గోలోకమందు;
వామ నేత్రమ్ము నందుండి వ్యాఘ్ర చర్మ
ధారి, ముక్కంటి, భయదుఁడుఁ దగ జనించి,
యపుడు "నీశాన" నామమ్ము నధివహించె! (1)


వ.
అట్లుద్భవించిన దేవదేవుండైన యీశానుని లోకు లెట్లు స్తుతించుచుండి రనగా...(2)


తే.గీ.
ఈశ! శంకర! శివ! పరమేశ! సాంబ!
శీతనగవేశ్మ! శశిధర! క్ష్వేళకంఠ!
వ్యాఘ్రచర్మధర! వికల్ప! వామదేవ!
శూలి! శైలధన్వ! పినాకి! సూక్ష్మ! భర్గ!
చిత్తజహర! త్రిపురభేది! శేషకటక!
లింగమూర్తి! సిద్ధిద! భృగు! లేలిహాస!
త్ర్యంబక! శితికంఠ! కపాలి! ప్రమథనాథ!
వృషభవాహన! విషమాక్ష! విశ్వనాథ!
భస్మదేహ! భార్గవ!మృడ! భవవినాశ!
శర్వ! దక్షాధ్వరధ్వంసి! శాశ్వత!హర!
చంద్రశేఖర! చండ! విశాఖ! భూరి!
సాంఖ్య! పింగాక్ష! పింగళ! శంభు! బుధ్న!
హాటకేశ! కపర్ది! సహాయ! హింస్ర!
స్వస్తిద! వృషధ్వజ! హిరణ్యబాహు! శబర!
వ్యోమకేశ! వృషాకపి! భూతనాథ!
పాహి! కామారి! గౌరీశ! పాహి! పాహి!(3)


-:సర్వేభ్యః సర్వేశ్వర కృపా కటాక్ష ప్రాప్తిరస్తు:-

         -:శుభం భూయాత్:-


సోమవారం, అక్టోబర్ 28, 2013

పద్య రచన: గుణనిధి కుబేరునిగ మారిన కథ



తేది: సెప్టెంబర్ 22, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన కుబేరుని చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

గుణనిధి కుబేరునిగ మారిన కథ (శివపురాణాంతర్గతము)

ప్రథమ జన్మ వృత్తాంతము:

కం.
ధరలోన యజ్ఞదత్తుం
డిరు బుట్టు వొకండు నుండె; నతనికి సుతుఁడొ
క్కరుఁడు గుణనిధి యను నతఁడు
నరయఁగఁ జోరుండు, జారుఁ డతి దుర్హృదుఁడే! (1)

తే.గీ.
ప్రతి దినమ్మును దుర్మార్గ వర్తనుఁడయి,
చెడుగు పనులనుఁ జేయుచుఁ జెలఁగుచుండఁ
దండ్రి సహియింప నోపక తన గృహమును
వీడి పొమ్మని శాసించ, వెడలె నతఁడు! (2)

ఆ.వె.
కూడు, గూడు, కాసుఁ గూడ చేతను లేక
పస్తులుండ, నొకఁడు పాయసమును
నచటి దేవళమున నైవేద్యముగ నిడి,
హరుని మ్రొక్కి, వేడి, యతఁడు వేగ (3)

కం.
గుడి నుండి వెడల, వెంటన
గుడిలోపలి పాయసమును గుటుకున మ్రింగన్,
గుడి బయటి భటు లదియుఁ గని,
కడు వేగిరమునను రాఁగఁ గ్రమ్మె నిరు లటన్ (4)

కం.
నైవేద్యమ్మును మ్రింగిన
యా వైనము కతనఁ గ్రమ్మె నా చీఁకటులున్!
ఠావును విడిచిన గుణనిధి
వేవిధముల వెతలఁ బడియు విగతాసుఁడుఁ గాన్ (5)

ఆ.వె.
అంత శివ భటులును నతనినిఁ గొంపోయి,
శివుని చెంత నుంప, శివుఁడు దయను
నిడియె మఱొక జన్మ; నిష్ఠతో జీవించు
నట్లు వరము నిడియు, నతనిఁ బంపె! (6)

ద్వితీయ జన్మ వృత్తాంతము:

ఆ.వె.
శివుని వరబలమ్ముచేఁ గళింగాధిపుఁ
డగు నరింధమునకు దముఁ డనియెడి
పుత్రుఁగా జనించి, భూమినిఁ బాలించి,
దేవళమ్ముల ఘన దీప పూజ (7)

తే.గీ.
నిత్యమును వెల్గఁజేసి తా నిష్ఠతోడఁ
బూజ సేయుచు; నొకనాఁడు బోయి కాశి,
యచట విశ్వేశునకుఁ బూజలందఁజేసె;
నంత శివపార్వతులు మ్రోల నవతరించ (8)

తే.గీ.
దముఁడు పార్వతీదేవిఁ బ్రథమము గాను
గనియు; సౌందర్య వర్ణనమునటఁ జేయ,
క్రుద్ధ నేత్రయై పార్వతి గుణనిధిఁ గన,
నొక్క కన్ను వ్రక్కలు గాఁగ, నొంటి కంటి (9)

ఆ.వె.
వాఁడు నయ్యె; నంతఁ బార్వతీదేవియు
"నటులఁ జూచినట్టి యతఁ డెవండు?
తెలుపుఁ" డనఁగ, శివుఁడు తెలుపఁగ, గరుణతో
నతని కన్ను మఱల నతని కిడియె! (10)

కం.
చిఱునగవున శివుఁడప్పుడు
కరుణఁ గుబేరాభిధ, నలకాపురి నిడి, యు
త్తర దిక్పతిగ, ధనపతిగ,
మఱి, తన సన్నిహితునిగను మన్ననఁ జేసెన్! (11)

వ.
కుబేరుండంతట నుత్తర దిక్పాలకత్వము నెఱపుచు, నర్హులకు ధనప్రాప్తినిఁ గలిగించుచు, నలకాపురినిఁ బాలించుచు, శివునితో సఖిత్వముఁ బాటించుచు, సుఖంబుండె... (12)

     :కుబేర కథ సమాప్తము:
లోకా స్సమస్తా స్సుఖినో భవన్తు!
      -:శుభం భూయాత్:-

శనివారం, అక్టోబర్ 26, 2013

పద్య రచన: వాయవ్య దిక్పాలక చరిత్రము


తేది: సెప్టెంబర్ 21, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన వాయువు చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

కం.
పూతాత్ముండను విప్రుఁడు
పూతమనమ్ముననుఁ గాశి పురమందునఁ దా
వీతానుబంధుఁ డయ్యును
జోతలనిడి తపము శివుని స్తుతులన్ జేసెన్! (1)

తే.గీ.
పెక్కు వత్సరములు తపం బివ్విధమునఁ
జేయ, శివుఁడు సంతోషించి, చిత్తమలర
దిక్పతిత్త్వమ్ము, పంచమూర్తిత్త్వ,సర్వ
గత్త్వ, సర్వసత్త్వావబోధత్త్వములిడె! (2)

తే.గీ.
పంచమూర్తిత్త్వగత వాయువయ్యు జనుల
దేహములలోనఁ దానుండి దివ్య జీవ
నమ్ము నిడియును మనల దినమ్ము దినముఁ
గాచుచుండెను ప్రాణమౌ గాలి నిడియు! (3)

కం.
ప్రాణాపానవ్యానో
దానసమానాఖ్య పంచ తత్త్వాత్ముండై
ప్రాణుల లోపల నెపుడున్
దానై నివసించుచుండు దైవమతండే! (4)

ఆ.వె.
ఇట్టి వాయుదేవు నిలఁ బ్రజ నిత్యమ్ము
సకల పూజలందుఁ బ్రకటముగను
బరగఁ బూజ సేయ; వరదుఁడు వాయుదే
వుండు ప్రాణులందు నుండి వెలిఁగె! (5)

వ.
ఇట్లు వాయుదేవుండు ప్రాణులలోను, విశ్వమందునను వ్యాపించి, వాయవ్య దిశఁ బాలించుచుండఁ బ్రజలందఱును నతని నిట్లు స్తుతి సేయందొడంగిరి.(6)

తే.గీ.(మాలిక)
ప్రాణ! మారు! తానిల! సమీర! ప్రసత్వ!
వాత! భూతాత్మ! సంహర్ష! వాయు! శుష్మి!
ఖగ! భృమల! లఘగ! లఘాట! కంపలక్ష్మ!
దర్వరీక! నభోజాత! తత! తపస్వి!
శ్వాస! వేగి! సృదాకు! సర్వత్రగామి!
సతత గతి! పవి! పవమాన! శార! మర్క!
పవన! సప్తమరు! ద్యాతు! ప్రవహ! సరటి!
సమగతి! సదాగతి! స్పర్శ! ప్రముఖ! సూక!
శ్వసన! పృశదశ్వ! సృక!జగత్ప్రాణ! లఘటి!
మాతరిశ్వ! సమీరణ! హే తరస్వి!
మా శరీరమ్ము నందుండి, మమ్ముఁ గాచి,
శ్వాసవై, పంచప్రాణమై, సర్వ కాల
సర్వ విధ శుభకార్య సంస్కార కృతుల
మమ్ము వీడక యుండు మో మారుతాత్మ! (7)

వ.
అని స్తుతించుచుండఁ బవనుండును నత్యంత ప్రమోదుండునై విశ్వప్రజల నందఱను నెల్ల వేళలఁ గాపాడుచుండు. (8)

                           లోకా స్సమస్తా స్సుఖినో భవన్తు!
                               
                                 -:శుభం భూయాత్:-

బుధవారం, అక్టోబర్ 23, 2013

పద్య రచన: శుచిష్మంతుఁడు వరుణునిగ మారిన కథ


తేది: సెప్టెంబర్ 20, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన వరుణుని చిత్రమును గూర్చి నేను రాసిన పద్యములు...

తే.గీ.
కర్దమ ప్రజాపతికినిఁ గలఁడు పుత్రుఁ
డాతఁడే శుచిష్మంత సమాహ్వయుండు!
నతఁ డొక దిన మచ్ఛోదమన్ దమ్మె యిల్లు
సొచ్చి, తోడి బాలురతోడ నిచ్చకమగు;


ఆ.వె.
ఆట లాడుచుండ నందొక మొసలియు
మ్రింగి జలధి విభు సమీప మిడియె!
నంత నొక్క నాఁడు నట శివభటులును
బాలుఁ గని, "యిదేమి వారిధిపతి?


తే.గీ.
కర్దముని పుత్రుఁ దెచ్చితి? కనఁగఁ దగునె?
తమరు నిట్టి పనినిఁ జేయ ధర్మ మగునె?"
యనఁగ భయపడి, కైలాసమునకుఁ జేర్చ;
శివుఁడు బాలుని నింటికిఁ జేరఁ బంప.



కం.
జనకుని యాజ్ఞనుఁ బడసియుఁ
జని, కాశీ పట్టణమునఁ జంద్ర ధరునికై
యనితరమగు తపమునుఁ జే
సెను; శివుఁడును వచ్చి, సంతసించి వర మిడెన్!



ఆ.వె.
"వత్స! నీకు నిత్తు వరముఁ గోరు” మటన్న
"దేవ! ధన్యు నైతి! త్రిపురవైరి!
'వరుణ పథము' నిమ్ము; వరుణుండ నగుదును!
భూతనాథ! భర్గ! బుధ్న!తుంగ!"



ఉత్సాహము:
కరుణతోడ వరమునిడఁగఁ గాంక్ష తీరె నతనికిన్;
శరపు సిరులఁ గొనియుఁ దాను సాగరేశుఁ డయ్యుఁ దాఁ
గరము వర్ష మిడియుఁ జనులఁ గాచుచుండ నిత్యమున్,
జిర యశమ్ము వడసె! జనులు చేరి, కొలిచి రాతనిన్.



తే.గీ.(పంచపాది)
"జలపతి! వరుణ! సరిదీశ! జంబుక! కప!
కేశ! పాశ్చాత్య! వార్షుభ! పాశహస్త!
ప్రత్యగాశాపతి! విలోమ! వర్ష దేవ!
శ్యామలాపతి! సంవృత్త! సన్నుతు లిడి,
మిమ్ముఁ గొలుతుము! కాపాడు, మేఘనాథ!"


వ.
అనుచు నిట్లు కొలువ, వరుణుఁడు సంతుష్టుఁడై సకాలమున వర్షములఁ గురిపించుచు, వారలఁ గాచుచుఁ దానును సుఖంబుండె.



(సమాప్తము)


-: శుభం భూయాత్ :-

మంగళవారం, అక్టోబర్ 22, 2013

పద్య రచన: నైరృతుని పూర్వ జన్మ కథ


తేది: సెప్టెంబర్ 18, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన నిరృతి చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

ఆ.వె.
వెలసె నిరృతుఁడు మును  బింగాక్షుఁ డను బోయ
యయి యహింసఁ బూని యటవి నుండె!
నతని పిన్న తండ్రి యట బాటసారులఁ
గొల్లకొట్టి ధనము కూడఁబెట్టు!(1)


కం.
ఒకనాఁ డతండు నది పా
యక తెరువరిఁ గొల్లకొట్టె ననుచర యుతుఁడై;
"యకటా! ననుఁ గాపాడుఁడు;
నొకఁడనుఁ గాఁ జూచి వీర లొక్కట నన్నున్ (2)


తే.గీ.
దోచుకొనఁ జూచుచుండిరి; తొందరఁగను
నన్నుఁ గాపాడుఁ"డని నంత, నతని కడకుఁ
జేరి, పింగాక్షుఁ డనియె "నో చిన్నతండ్రి!
బాటసారిని విడు" మని వలుకఁ గానె;(3)


కం.
కోపమున, సఖులుఁ జూడఁగఁ
బాపమ్మని యెంచకుండ బాలునిఁ జంపెన్!
శాపమొ, యనుగ్రహమ్మో?
యా పసివాఁ డట్లు చచ్చి, యల నిరృతుఁ డయెన్!!(4)


తే.గీ.
పరుల కుపకారమునుఁ జేసి స్వర్గతుఁడయి,
పుణ్య వశమున నిరృతిగఁ బుట్టి, యష్ట
దిక్పతులలో నొకండయి, స్థిర యశుఁడయెఁ!
బరుల కుపకారమునుఁ జేయ, భాగ్య మిదియ!!(5)


                -: శుభం భూయాత్ :-

సోమవారం, అక్టోబర్ 21, 2013

పద్య రచన: యమస్తుతి


తేది: సెప్టెంబర్ 17, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన యముని చిత్రమును వర్ణించుచు నేను రాసిన తేటగీతి మాలిక...

యమ! కృతాంత! శమన! సౌరి! సుమన! పాశి!
శ్రాద్ధదేవ! లులాయధ్వజ! సమవర్తి!
దృంభు! భీమశాసన! కాల! దినకరసుత!
దండధర! యమునాభ్రాత! ధర్మరాజ!
జీవితేశ! కీనాశ! దక్షిణదిగీశ!
హరి! పరేతరాట్!పితృపతి! యమన! విజయ!
కంక! మృత్యు! స్త్రిధామ! హే కాలపాశ!
సంగమన! శీర్ణపాద! హే సౌర! యాతు!
దండి! పార్పర! వైవస్వతా! నమోஉస్తు!

ఆదివారం, అక్టోబర్ 20, 2013

దత్తపది: అల్లము-చింతపండు-కోతిమీర-జీర...భారతార్థం...స్వేచ్ఛాచ్ఛందం...


తేది: సెప్టెంబర్ 16, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని దత్తపది శీర్షికన...అల్లము - చింతపండు - కోతిమీర - జీర...అనే పదాలను ఉపయోగిస్తూ, మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో, భారతార్థంలో... పద్యం వ్రాయమనగా...నేను రాసిన "తేటగీతి" పద్యం...

(కర్ణ జనన సమయాన కుంతీ, భాస్కరుల సంభాషణము)

సూర్యుఁడు:
"అల్ల మునిచంద్రు వరమునఁ బిల్లవాఁడు
ప్రభవ మందె! వలదు
చింత! పండుగ యిదె!"

కుంతి:
"కోరి మంతుఁ జదువ నేను కోతి! మీర
రవియగా! నేను జీరఁ , రాఁ దగు నొకొ?"

శనివారం, అక్టోబర్ 19, 2013

నిషిద్ధాక్షరి: టవర్గ (ట, ఠ, డ, ఢ, ణ) అక్షరాల నిషేధం...టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు వర్ణన...స్వేచ్ఛాచ్ఛందం...


తేది: జూన్ 28, 2012 నాటి శంకరాభరణంలో నిషిద్ధాక్షరి శీర్షికన టవర్గ (ట,ఠ,డ,ఢ,ణ) అక్షరాలను ఉపయోగించకుండా "టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు" గురించి మీకు నచ్చిన ఛందంలో పద్యం వ్రాయమనగా నేను రాసిన ఉత్పలమాలా వృత్తము...

పేదరికాన జన్మ, గురువే ఘనదైవము, తల్లి వేదనే
ఖేదము, విద్యలే విజయకేతనముల్, తన దేశభక్తియే
మోదము, దేశసాధనయె ముఖ్యము, దిక్కయె లేనివారి, కే
భేదము లాంధ్రకేసరిగఁ బెద్దను జేసిన వీ ప్రకాశమున్?


(ఆంధ్ర-కేసరిగ, ఆంధ్రకే-సరిగ)

శుక్రవారం, అక్టోబర్ 18, 2013

దత్తపది: రారా, పోరా, తేరా, సారా....భారతార్థంలో...స్వేచ్ఛాచ్ఛందం...

తేది: అక్టోబర్ 26, 2012 నాటి శంకరాభరణంలో దత్తపది శీర్షికన...రారా, పోరా, తేరా, సారా...పదాలను ఉపయోగిస్తూ మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో భారతార్థంలో పద్యం వ్రాయమనగా నేను రాసిన కందపద్యం...

రారాజు, పాండవు లకట!
పోరాటముఁ జేయ; శౌరి పూనికతో, నా
తే రారోహించియు, వచ
సా, రాజ్యము గెల్చి, ధర్మజాదుల కొసఁగెన్!

బుధవారం, అక్టోబర్ 16, 2013

దత్తపది: "తమ్ములు" భారతార్థం, కందపద్యంలో

తేది: మే 29, 2013 నాటి శంకరాభరణంలో దత్తపది శీర్షికన "తమ్ములు" శబ్దాన్ని ప్రతి పాదాదిలో నిల్పుతూ భారతార్థంలో కందపద్యాన్ని కాని, ఉత్పలమాలను కాని వ్రాయమనగా నేను రాసిన కందపద్యం...

సంధికై దూతగఁ బంపుచు ధర్మరాజు కృష్ణునితోఁ బలికిన మాటలు-

"తమ్ములు కౌరవులను, జే
తమ్ములు సంధిని వరించు దారి నడిపి, పం
తమ్ములు వీడెడు, సంగా
తమ్ములు పెనుపొందు నుడులఁ దనుపుము కృష్ణా!"

అగ్నిస్తుతి



తేది: సెప్టెంబర్ 16, 2012 నాటి శంకరాభరణంలో పద్య రచన శీర్షిక క్రింద ఇచ్చిన "అగ్ని" చిత్రమునకు నా పద్య రూపము...

అగ్నిదేవ! బర్హిష్కేష! యజ్ఞబాహు!
కీలి! కృష్ణాధ్వర! తమోऽరి! కృష్ణవర్మ!
వాయుసఖ! కృపీటభవ! సువర్ణరేత!
భుజ్య! హవ్యభుక్! జ్వలన! నమోऽస్తు దేవ!


ఆదివారం, అక్టోబర్ 13, 2013

నీల ఐరావతము శ్వేత ఐరావతముగ మారిన కథ!

కవి పండితులకు, వీక్షకులకు
విజయ దశమి పర్వదిన శుభాకాంక్షలు


తేది: సెప్టెంబర్ 15, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్యరచన శీర్షికలో నేను రాసిన పద్యములు.


స్వాగతవృత్తము:
స్వాగతమ్ము దివిజాధిప! దేవా!
వేగ కావఁగదె శ్వేత సువాహా!
భోగభాగ్యములు పొంపిరి వోవన్
దేఁ గదే, మఘవ! దీన దయాళూ!

కరిబృంహితము:
వాసవుఁడ! కరి బృంహితము విని పజ్జ నునుచఁగ, నచ్చరల్
హాసమునఁ గడు భోగముల ఘన హర్షమును నిడఁ బాడ, దు
ర్వాసముని దివి పుష్ప సరమును రంజిలఁగ నిడఁ గాన్కగన్
వీసమయినను లెక్కనిడకయ వేసితివి చవుదంతికిన్!

గంధగజేంద్రము:
చేసెను గంధ గజేంద్రము తానే
వాసనఁ జేరినవౌ భ్రమరాలన్
వే సనకుండను విఘ్నమిడంగన్
బూ సరమందలి పూవులు నల్గన్!

మేఘవిస్ఫూర్జితము:
మునీంద్రుం డా చేష్టన్ సహనము సెడం బూర్ణ సక్రోధనుండై
"యనేకాక్షా! నీవున్ సురగణములున్ యష్టి జీవుండ్రు నయ్యున్,
వినీలమ్మౌ మాతంగ సహితముగన్ విఘ్నముల్ గల్గుఁ గాతన్"
మినుం దాకన్ గంఠధ్వని నుడివెఁ దా మేఘ విస్ఫూర్జితమ్మై!

మత్త (పంచపాది):
శాపమ్ముం దా విని చదిరమ్మున్
గాపట్యమ్మే తన కడ నంచున్
గాపాడం దూఁకెను కలశాబ్ధిన్
శాపో'న్మత్త'న్ గని శరధీశుం
డేపుం జూపెం గరటికిఁ బ్రీతిన్!

ఇంద్రవంశము:
ఇంద్రుండు నా శాపమునే వినంగ "మౌ
నీంద్రా! ననుం బ్రోచియు నీదు శాపమున్
సాంద్రానుకంపన్ మనసారఁ ద్రిప్పి, దే
వేంద్రాదులన్ గావుమ యింద్ర వంశమున్!"

జలదము:
నా విని మౌనియప్డు కరుణాకరుఁడై
తా వరమిచ్చెఁ ద్రచ్చఁగ సుధాబ్ధి కడన్
వేవురు దేవదానవులు పేత్వమునున్
ద్రావఁగఁ దీఱు నంచు జలదమ్ము వలెన్!

ఇంద్రవజ్ర(పంచపాది):
వారంతటన్ వేగమె పాలవెల్లిన్
జేరంగఁ బోయె న్మఱి చిల్క నంతన్
క్షీరాబ్ధిలోఁ జూచిరి శ్వేత దంతిన్
దోరమ్ముఁ బీయూషముఁ దోచె వెంటై
యీరప్డు కీర్తించిరి యింద్రవజ్రల్!

                  -:శుభం భూయాత్:-

శుక్రవారం, అక్టోబర్ 11, 2013

పద్య రచన: శ్రీ అనంత పద్మనాభస్వామి మహత్త్వ చరితము


తేది: జూలై 14, 2012 నాడు శంకరాభరణంలోని పద్యరచన శీర్షికక్రింద నేను రాసిన పద్యములు....

కం.
ఇలఁ దిరువనంత పురమున
తుళు వంశ బ్రాహ్మణుండు తులలేని తప
మ్మెలమిని జేయఁగ రెండేఁ
డుల బాలుండయ్యువిష్ణుఁ డుల్ల మెలర్పన్;


కం.
కనఁ బడఁగ, దివాకరముని
మనమెంతయుఁ బ్రేమ నిండ మన్నన తోడన్
దన యింట నుండు మనఁగా,
"విను! ప్రేమను ననుఁ గను; కన వేనిన్ బోదున్"


ఆ.వె.
అనిన సమ్మతించి యా బాలు నెంతయుఁ
బ్రేమతోడఁ దానుఁ బెంచు చుండ;
నొక దినమున మునియు నకలంకుఁడై పూజ
సలుపు చుండె మిగులఁ దలను వంచి;


తే.గీ.
బాలుఁ డంత సాలగ్రామ మేలొకొ కొని
చనుచు నుండఁగ ముని చూచి, సాగ్రహుఁ డయె;
వెంటనే బాలుఁ డప్పుడు "విను మునీంద్ర!
మున్ను నా యాంక్షఁ దప్పితి; నిన్ను విడుతు!"


ఆ.వె.
అనుచు మాయ మయ్యె; మునియును గుములుచు
'హరియె బాలకునిగ నవతరించి,
ననుఁ గృతార్థుఁ జేయ నా గృహమ్మున నుండ;
గుర్తు పట్ట నైతి; గ్రుడ్డి నైతి!'


తే.గీ.
అనియు వగచుచు ముని యంత నడవి కేగ;
నెదుర నొక పెద్ద వృక్షమ్ము నేల వంగి,
క్రోశ విస్తార విలసిత గోచరమయి,
శేష శయనుని రూపెత్తె చిత్రముగను!


ఆ.వె.
కన నశక్యమైన ఘను, శేష శయనుని
సన్నుతించఁగాఁ బ్రసన్నుఁ డయ్యి,
వచ్చి, యా యనంత పద్మనాభ స్వామి
పద్మ తీర్థ మందుఁ బరిఢవిల్లె!


ఉత్సాహవృత్తము:
ముని యనంత పద్మనాభు మ్రోలఁ బొంగి పోవుచున్
వినుతరీతి దేవళమ్ము విగ్రహ ప్రతిష్ఠచేఁ
గనుల విందు సేయఁ గాను గామితమ్ముఁ దీర్చు దే
వునిగఁ బూజఁ గొనఁగ నిట్లు పూర్ణ రూపమెత్తెగా!


(శ్రీ అనంతపద్మనాభస్వామి మహత్త్వ చరితము సమాప్తము)
***శుభం భూయాత్***

సమస్య: చెడువానిం గొలువ సిరులు చేకుఱు మనకున్


తేది: జూలై 14, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని సమస్యాపూరణలలో నా పూరణము...

ఉడుఱేనిం దన తలపై
నిడు వేలుపుఁ దొల్లి కాన్పు, నేనిక సిరునిన్,
గడు నెమ్మిని వే మన్నిం
చెడు వానిం, గొలువ సిరులు చేకుఱు మనకున్!

మంగళవారం, అక్టోబర్ 08, 2013

అఱవమునందు వేమన మహాకవి భాగవతమ్ముఁ జెప్పెఁగా

తేది:28-05-2012 నాటి శంకరాభరణంలో నేను పూరించిన సమస్య:
(క్రమాలంకారాన్ని ఆశ్రయించి పూరించటం జరిగింది)

అఱవలు నెందుఁ బల్కెదరొ? యాటవెలందుల యోగి యెవ్వఁడో?
కఱగఁగఁ జేయు మానసముఁ గావ్యముచే నతఁ డెవ్వఁడో కదా?
వఱలెడు భక్తితోడుతను బమ్మెర పోతన యేమి సెప్పెనో?
యఱవమునందు; వేమన; మహాకవి; భాగవతమ్ముఁ జెప్పెఁగా!

సీతాపహరణ ఘట్టము


కం.
సురుచిరమగు జొంపమ్ముల
నురు గతితోఁ దినుచు, మఱల నుఱుకుచుఁ, దమితోఁ
దిరిగి, వెనుఁజూచుఁ జుఱుకునఁ,
జిఱు మోడుపుఁ గనులఁ బసిఁడి జింకను గాంచన్. (1)


తే.గీ.
సీత మనమునఁ బ్రేమయుఁ జివురు లెత్త;
"నాథ!బంగారు జింకయ నాకు వలయుఁ
బెంచుకో మనసాయెను బ్రియము తోడఁ
దెచ్చి యీయుఁడు మన ప్రేమ తిరము గాఁగ!" (2)


ఆ.వె.
అనిన సీత పల్కు లాలించి సౌమిత్రి
"వద్దు వదిన, యీ సువర్ణ హరిణ!
మిట్టి వింతఁ గంటె, యీరేడు లోకాల?
నిది ప్రమాదకరము! హితము గాదు!!" (3)


తే.గీ.
అన్న లక్ష్మణు మాటల నాలకించి,
రాముఁ డనెఁ "దమ్ముఁడా! నన్ను రమణి సీత
కోరు తొలి కోర్కి తప్పక తీర్చ వలయుఁ;
బోయి వైళమ దెచ్చెద మాయ లేడి! (4)


కం.
మా యయినఁ బటాపంచలు
సేయుదు; లేకున్న దాని సీతకు నిత్తున్!
వేయును మాట లిఁకేలా?
పోయియు నేఁ దెత్తు" నంచుఁ బోయెఁ ద్వరగతిన్. (5)


ఆ.వె.
సీత సంతసించె శ్రీరాముఁ డా జింకఁ
బట్టి తెచ్చు నంచుఁ బరవశించి!
లక్ష్మణుండు కన్నులందున సంశయ
మొలుక, ధీరుఁ డౌట నులుక కుండె!! (6)


తే.గీ.
అంత "హా సీత!హా లక్ష్మణా!" యటంచు
నొక్క పెనుఁ గేక వినఁ బడ, "నక్కట! యది
రాముఁ డాపద నుండెనో యేమొ? నీవు
సత్వరమ్ముగఁ బొమ్ము లక్ష్మణ!యటకు" (7)


కం.
అని సీత వల్క లక్ష్మణుఁ
డనెఁ "దల్లీ! రాముఁ డెట్టి యాపద కెఱగాఁ,
డనితర సాధ్యుఁడు, వీరుఁడు,
విను, కారణ జన్ముఁ డతఁడు; భీతిల్లకుమీ!" (8)


ఆ.వె.
మఱది మాట వినిన మానిని సీత తా
నెంతొ వగచి యతని నింద సేయ;
హృదయ శల్యుఁ డయ్యు, హ్రీ మనస్కుండయి,
"గీఁత దాఁటకు"మని, గీఁచి, వెడలె! (9)


తే.గీ.
రావణుఁడు యోగి వేషాన రమణి సీత
కడకు నేతెంచి, భిక్షను నడిగి, రేఖ
దాఁట రాకున్కి, సీతయె దాఁటి రాఁగ,
నపహరించెను హతవిధీ, యా రమణిని! (10)


(ఇది సీతాపహరణ ఘట్టము. స్వస్తి.)

ఆదివారం, అక్టోబర్ 06, 2013

సమస్య: ముంచినట్టి వాఁడె పూజ్యుఁ డయ్య

 

భాగవతము వ్రాసె భక్తిచేఁ బోతన్న;
దాశరథిని రామదాసు పాడె;
భక్తిఁ దేలి జనుల భక్తి రసమ్మున
ముంచినట్టి వాఁడె పూజ్యుఁ డయ్య!

శుక్రవారం, అక్టోబర్ 04, 2013

సమస్యాపూరణం: జారుల కృత్యములు మనకు సంతోష మిడున్

కోరియుఁ బ్రహ్లాదాదులు
మీరిన భక్తిని భజించి, మేల్గాంచి, హరిన్
జేరిరి! యాహా! కన, దివి
జారుల కృత్యములు మనకు సంతోష మిడున్! (1)
(దివిజ+అరుల=రాక్షసులగు ప్రహ్లాదుని వంటి వారి)

పోరాని పోకఁ బోయిరి
కారే! కాముని భజించి, కని, శాపములన్
గూరి! రహల్యా తారా
జారుల కృత్యములు మనకు సంతోషమిడున్? !(2)
(వారా కృత్యముల ద్వారమున మేలే చేసిరో, కీడే చేసిరో? ఆ కథ లెఱిఁగిన మనకు విదితమే కదా!)

చారులె రాజుల కన్నులు;
చారులు లేకున్న రాజు ససిఁ గనఁడు భువిన్;
జారులె ముఖ్యులు! కన, భువిఁ
జారుల కృత్యములు మనకు సంతోష మిడున్!! (3)
(భువిన్+చారుల=భువిఁ జారుల)

పద్య రచన: శివ కుటుంబము


సీ.
నీలకంఠా! నిన్ను నిత్యమ్ము స్మరియింతు;
…..నిత్య సమ్ముద మిమ్ము, నిష్ఠ నిమ్ము;
శైలాత్మజా! నిన్నుఁ జేరి, పూజింతును;
…..శక్తి యుక్తుల నిమ్ము, శౌర్య మిమ్ము;
వక్రతుండా! నిన్నుఁ బత్త్రితో నర్చింతు;
…..సిద్ధి బుద్ధుల నిమ్ము, స్థిరత నిమ్ము;
కార్తికేయా! నిన్నుఁ గైమోడ్చి కొలుతును;
…..సద్గుణమ్ముల నిమ్ము, శాంతి నిమ్ము;
గీ.
నిరతమును నిన్ను మనమున నిల్పి, పరిచ
రింతుఁ! జల్లంగఁ జూచియు, శ్రేష్ఠత నిడి,
కావఁగా రమ్ము! స్కంధ విఘ్నహర సహిత
సాంబ! శివ! గిరిజేశ! గజరిపు! శర్వ!

బుధవారం, అక్టోబర్ 02, 2013

హే మహాత్మ! మహోన్నతా!

పండిత కవి మిత్రులకు, వీక్షకులకు
గాంధీ జయంతి శుభాకాంక్షలు!


మత్తకోకిల:

హే మహాత్మ! మహోన్నతా! ఘన హేమ భూమి ఫలప్రదా!
రామభక్త! స్వరాజ్య కాముక! గ్రామ వృద్ధి కృతేప్సితా!
ధీమతా! లవణోద్యమ వ్రత! దేశభక్తి ప్రచారకా!
క్షేమ దాయక! నీచ హేయక! !శిష్ట కీర్తిత నాయకా!! (1)


తేటగీతి:
శ్వేతముఖులను ద్రోలంగఁ జేసితయ్య
యెన్నియో యుద్యమమ్ముల నిచట నీవు!
పేదలకు లేని వస్త్రాలు వీడి నీవు
ముతుక దోవతి కండువల్ ముఱిసినావు!! (2)


ఆటవెలది:
కరమునందుఁ గఱ్ఱ; కాళ్ళకుఁ జెప్పులు;
పుట్ట గోచి; యొల్లె భుజము పైని;
రొండిని గడియారముండ శోభిల్లుచు,
దేశభక్తి నిడిన దేశికుఁడవు! (3)


చంపకమాల:
“కుల మత వర్గ జాతి మనకున్న తిరోగమనంపు గోడలే;
యిల నివి యున్న, యున్నతియె యెందును నుండక, భ్రష్టమౌదు; మే
విలువలు లేక, యొండొరు లభీప్సితముల్ దెగటార్చి, శత్రులై
నిలుతురు; కొట్టుకొందు; రివి నీచములయ్య; త్యజింప మేలొగిన్
గలుగు” నటంచు బోధనలఁ గాచితివే మన భారతీయులన్! (4)


కందము:
దండమయా గాంధీజీ!
దండమయా బాపు! నీకు దండము నేతా!
దండము మోహనదాసా!
దండమయా కర్మచంద్ర! దండములయ్యా!! (5)


మంగళవారం, అక్టోబర్ 01, 2013

సమస్య: కాలుఁడు హిమశైలసుతకుఁ గాంతుండయ్యెన్


తేది:28-09-2013నాటి శంకరాభరణంలో ఇచ్చిన సమస్యకు నా పూరణము...

శైలమునఁ దపమొనర్చెడు
ఫాలాక్షుని సేవలోన వలపుఁ గొనిన త
ల్లోలాక్షి మహిమఁ; గంఠే
కాలుఁడు హిమశైలసుతకుఁ గాంతుండయ్యెన్!

పద్య రచన: పరనింద

తేది: 28-09-2013 నాటి శంకరాభరణంలో నా పద్య రచన

పరనింద సేయఁ గడఁగిన
నరునకుఁ బర శాపజనిత నాశము గల్గున్!
ధరణి నిది జరుగుఁ దథ్యము;
పరులగు దీనులకు సేవ పాపము లడఁచున్!!