బాలల నీతి పద్య కథలు: మూర్ఖునితో ప్రయాణం...

ఒక్కనాఁ డొక్క వణిజుండు ప్రక్క యూర

సరుకుఁ గొనితేరఁ జనుచును, సఖులు తోడు

లేక, యొక మూర్ఖుఁ దోడుగా స్వీకరించి,

కలసి పయనింపసాఁగెను గడు ముదమున! 1

అట్లు పయనించుచుండఁ జీఁకట్లు ముసిరెఁ

గాని, చేరఁగాఁ జనునట్టి గమ్య మింక

రాకపోవుట; యదియె యరణ్య మౌట;

వణిజుఁ డెంతయు భయపడెఁ బథమునఁ జన! 2

’అడవి దారినిఁ జోర భయమ్ము చేత,

ముందు కేఁగుట మేలు కానందు వలన,

నేదొ యొకచోట వసియింత మిపు’ డని, మునుఁ

గాంచఁ బ్రాఁతదౌ నొక గుడి కానుపించె! 3

ఇద్ద ఱా గుడి లోనికి నేఁగ; మొఱకు

మండపమ్మున నిద్రించుచుండ; వణిజుఁ

డంత ప్రతిమ వెన్కకుఁ జని, యటనె తాను

నిద్ర పో సాఁగె నలసట నింగి కెగయ! 4

కొలఁది రాత్రాన దొంగలు గుడికి వచ్చి,

తాము దోచిన సొమ్ము నంతయునుఁ బంచు

కొనఁగఁ బూనియు, మండపమునకుఁ జనఁగ,

మూర్ఖుఁ డచ్చటఁ గనిపించె మ్రుచ్చులకును! 5

వాని దరిఁ జేరి వారలు పలికి రిట్లు,

"వీఁడు నిరుపేద కాఁబోలు; తోడు లేక

యిచట నిద్రించె!" ననఁగ, వాఁ "డేమి, నేను

బీదవాఁడనె? నా యొద్ద లేదె ధనము? 6

చూడుఁ డిద్దియ!" యనుచునుఁ జూపెఁ దాను

నొక్క వరహాను తన రొండి నుండి తీసి!

దానిఁ జూచియు వారలు తక్కలి గొని,

పూని పరికించి చూడంగ, మూర్ఖుఁ డపుడు; 7

"నిక్క మైనట్టి వరహాయె! తక్క౯మేల?

దీనిఁ దెలుపంగ వలెనన్న ది క్కతండె!

యదివొ! నిద్రించుచున్నట్టి యాపణికుని

నిద్ర లేపి యడుగుఁ డయ్య! నిజమొ, కాదొ!!" 8

అనిన మూర్ఖుని మాటల నాలకించి,

సంతసమ్మున వణిజుని సరసకుఁ జని,

లేపి, ధనమంతయును మ్రుచ్చిలించి, చనిరి;

తమ యదృష్టమ్ము బాగున్న దనుచు వారు! 9

వర్తకుఁడు తాను మునుకొన్న పని నిలువఁగ;

ధనము నంతయుఁ జోరులు తస్కరింప;

నేడ్చుచుం దన యింటికి నేఁగ మఱలె!

కాన, మూర్ఖుని తోడ్పాటు నూనఁ దగదు!! 10

స్వస్తి