Blogger Tips and TricksLatest Tips And TricksBlogger Tricks

మంగళవారం, డిసెంబర్ 31, 2013

దత్తపది: చెక్కు - సైను - మనీ - డ్రా ..భారతార్థం...స్వేచ్ఛా ఛందం

తేది: డిసెంబర్ 30, 2013 నాటి శంకరాభరణంలోని
దత్తపది శీర్షికన ఇచ్చిన
చెక్కు-సైను-మనీ-డ్రా పదాలను ఉపయోగించి,
భారతార్థంలో నచ్చిన ఛందంలో రాయమనగా
నేను రాసిన తేటగీతి


(బ్రాహ్మణ వేషంలో ఉన్న అర్జునుడు మత్స్యయంత్రాన్ని ఛేదించగా, ద్రుపదమహారాజు మెచ్చుకొన్న సందర్భము)

"నేనె విలుకాఁడఁ జూడుఁ"డంచెక్కుపెట్టి,
సొగసై, నునుపైన విశుద్ధ మత్స్య
యంత్రమునుఁ గొట్ట, "నెంత నియమమ నీకు,
బ్రాహ్మణా!"యనె ద్రుపదరా, డ్రాజసమున!

(చివరి పాదమును బ్రాహ్మణా!" యనె ద్రుపదరా, డ్రామ నిడుచు! అని కూడా చదువుకొనగలరు)
  

ఆదివారం, డిసెంబర్ 29, 2013

సమస్య: వార్ధిలో మున్గె భానుఁడు పగటివేళ

తేది: జూన్ 10, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన 
కన్నడ బ్లాగు ‘పద్యపాన’ సౌజన్యంతో...
(ಅಬ್ಧಿಯೊಳು ಮುಳುಗಿದನು ಭಾಸ್ಕರನುರಿವಬಿಸಿಲಿನೊಳ)
ఇచ్చిన సమస్యకు నా పూరణము


తనదు వరపుత్రకుండును దానగుణుఁడు
స్నేహశీలుండు, కర్ణుండు నాహవమున
నర్జునుని చేత హతమొందినపుడు శోక
వార్ధిలో మున్గె భానుఁడు పగటివేళ!

శుక్రవారం, డిసెంబర్ 27, 2013

సమస్య: కాకినిఁ జంపి కౌరవులు గర్జన సేసిరి సంతసంబునన్

తేది: జూన్ 09, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము


ఆ కురుభూమియందు ఘనుఁ డర్జునపుత్త్రుఁడు, ద్రోణముఖ్య నూ
త్నైక విచిత్ర పద్మరచనమ్మును భేదనఁ జేసి, పోరఁగాఁ,
గాకలుదీరు వీరతనుఁ, గష్టముతోడుత యుక్తిఁ బన్ని, యే
కాకినిఁ జంపి, కౌరవులు గర్జన సేసిరి, సంతసంబునన్!

బుధవారం, డిసెంబర్ 25, 2013

పతిపైనన్ పరమసాధ్వి పాదము మోపెన్

తేది: జూన్ 08, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము


సతి ప్రేమ యెవరిపైనన్?
పతినే సేవించు నెవరు భక్తిని? బలి స
మ్మతి హరి యెది మోపెఁ దలను?
పతిపైనన్; పరమసాధ్వి; పాదము మోపెన్!

సోమవారం, డిసెంబర్ 23, 2013

సమస్య: రాముఁడు సేయలేని పనిరా కపు లెల్లరకున్ సుసాధ్యమే

తేది: జూన్ 06, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము


వేమరు కుప్పిగంతులును, వీక్షణలో చిటిలింపు, వాలముల్
పాముల వోలెఁ ద్రిప్పుటలు, పండ్లికిలింపులు, నెత్తి గోఁకుటల్, 
నీమముతోడ నిక్కుటలు, నిత్యము కొండలు చెట్టు లెక్కుటల్ 
రాముఁడు సేయలేని పనిరా! కపు లెల్లరకున్ సుసాధ్యమే! 

ఆదివారం, డిసెంబర్ 22, 2013

సమస్య: కారము లేకున్న కావు కార్యము లెందున్

తేది: జూన్ 05, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము

   

ధారుణి నెచ్చటఁ జూచిన
వీరమునను లంచ మెదిగి, విశ్వాకృతినిన్
ధారణఁ గొనె! ధనసాక్షా
త్కారము లేకున్న కావు కార్యము లెందున్!!


మంగళవారం, డిసెంబర్ 17, 2013

సమస్య: కనులు లేనివాఁడు కన్నుగొట్టె

తేది: జూన్ 29, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు నా పూరణము


కలికి కానుపింపఁ, గామాంధుఁ డయ్యు నా
కనులు లేనివాఁడు కన్ను గొట్టె!
కని, భరించలేక కలికి కాళిక వోలె
వచ్చి, వాని చెంప వాయఁగొట్టె!

(కామంతో కన్నులు మూసికొనిపోయినవాఁడు కనులు లేనివాఁడే కదా!)

ఆదివారం, డిసెంబర్ 15, 2013

పద్య రచన: ద్రౌపదీ వస్త్రాపహరణం

తేది: జూన్ 28, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన చిత్రమునకు
నా పద్యము

జూదములోన నోడె యమసూనుఁడు! పందెము గెల్చి, తమ్మునిన్
మోదముతోడ ద్రోవదిని మూర్ఖసుయోధనుఁ డీడ్చి తెమ్మనన్,
బైదలి నీడ్చి తెచ్చి, సభవాకిట నిల్పియు, వస్త్ర మూడ్చె! దా
మోదరుఁ డంత వస్త్రముల మోదముతో నిడి కాచె ద్రౌపదిన్!

శుక్రవారం, డిసెంబర్ 13, 2013

సమస్య: సురభికి జన్మించె ఖరము చోద్య మెటులగున్


ధరణికి విష్ణువరమ్మున
నరకుఁడు జన్మించి స్త్రీల నయదూరుండై
తరువిడె నఁట చోద్యముగా!
సురభికి జన్మించె ఖరము చోద్య మెటు లగున్?

(తరువిడు = నిర్బంధించు)


మంగళవారం, డిసెంబర్ 10, 2013

సమస్య: తనయను సేవింప నొదవుఁ దద్దయు సుఖముల్

తేది: జూన్ 02, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము


అనలాంబకు, నభవు, శివునిఁ,
ద్రినయను, బాలేందుమౌళిఁ, ద్రిపురారిఁ, బినా
కిని, సర్వజ్ఞుఁ, గృపా భరి
త నయను సేవింప నొదవుఁ దద్దయు సుఖముల్!

ఆదివారం, డిసెంబర్ 08, 2013

సమస్య: రాలను రువ్వు జనులకు వరాల నొసంగున్

తేది: జూన్ 01, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము

 

లీలం బిల్లలు చేరి ర
సాలముపై రాలు విసరఁ జక్కని ఫలముల్
చాలఁగ నిడు! దైవ మటులె
రాలను రువ్వు జనులకు వరాల నొసంగున్!

గురువారం, డిసెంబర్ 05, 2013

సమస్య: వికలాంగుఁడు రథము నడిపె వినువీథి పయిన్


తేది: జూన్ 11,2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన పూరణమ

       

కికురించి రావణియె మా
యకు దిగి రథము వినువీథియం దిడె! సౌమి
త్రి కినిసి, స్థపతి చెయిఁ దఱుగ,
వికలాంగుఁడు రథము నడిపె వినువీథి పయిన్!

(రావణి = ఇంద్రజిత్తు; స్థపతి = సారథి)

ఆదివారం, డిసెంబర్ 01, 2013

పద్యరచన: భిక్షుక వేదన!

తేది: జూన్ 29, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
పద్యరచన శీర్షికన ఇచ్చిన చిత్రానికి
నేను రాసిన పద్యములు


బ్రతికితి మున్ను డబ్బు గలవానిగ; గర్వముతో దరిద్రులన్,
మెతుకు విదుల్పకుండ, మఱి మిక్కిలి పాఱఁగఁ ద్రోలి, నవ్వితిన్!
హితము గనంగలేక, మద మెక్కియు, నెన్నఁడు దానధర్మముల్
మతిఁ దలఁపన్ సహింపకయె, మాన్యత వీడితి పుణ్యదూరునై!


బిచ్చగాండ్రను రాకుండ వెడలఁగొట్టి
పిసినితనమున ధనమును విరివిగాను
కూడఁబెట్టితి; నేనును గుడువకుండ!
దానహీనుఁడ నయ్యును, ధనికుఁ డైతి!


ఇటుల రాత్రి పగలు హెచ్చగు మోహాన
తిండి తినక, ధనము దీక్షతోడఁ
గాయుచుంటి మిగులఁ గాపలదారుగా;
నొక్కనాఁ డలసితి మిక్కుటముగ!


నిదురింప, నొక్క చోరుం
డది గమనించియును నచటి నా ధనమంతన్
వెదకి వెదకి మొత్తము తన
మది మెచ్చఁగ దోచుకొనెను; మట్టియె మిగిలెన్!


నాఁటి నుండియు నేఁ బేదనైతి వినుఁడు!
ధనము, గర్వము తొలగించె దైవ మపుడు!
దానధర్మాలు సేయక ధనము నెపుడు 
కూడఁబెట్టి, కావలదు భిక్షుకులుగాను!!


గురువారం, నవంబర్ 28, 2013

పద్య రచన: శ్రీ కృష్ణ దేవరాయలు

తేది: జూలై 06, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని

పద్యరచన శీర్షికన ఇచ్చిన చిత్రమునకు

నేను రాసిన పద్యములు

సీ.
అష్ట దిగ్గజ కవు లాహ్లాదమును గూర్చ
......భువన విజయ మేలు భూపుఁ డెవఁడు?
ఆముక్త మాల్యద నలవోకగా రచి
......యించి, యాంధ్ర కవుల మించె నెవఁడు?
జాంబవ త్యుద్వాహ సత్యావధూ ప్రీణ
......నముల సంస్కృతమున నడపె నెవఁడు?
దేశ భాషల యందుఁ దెలుఁగు లెస్స యటంచు
......నెలుఁ గెత్తి చాటిన నేత యెవఁడు?

గీ.
అతఁడె మూఱు రాయర గండ; యాంధ్ర భోజ;
సాహితీ సమరాంగణ సార్వభౌమ
బిరుదు లందియు, వెలిఁగిన వీర వరుఁడు;
నతఁడె శ్రీకృష్ణదేవరాయలు ఘనుండు!


కం.
ఇరు ప్రక్కల దేవేరులు
మురిపెముఁ దీర్చంగ నడుమ మోదము తోడన్
వర విగ్రహ రూపెత్తెను
దిరుమల వేంకట నగేశు దేవళ మందున్!


తే.గీ.
తెలుఁగు భాషను సత్కావ్యములును వెలయఁ
గవులఁ బోషించి, మించి, సత్కార మెలమిఁ
జేసి, సభలోనఁ బ్రజల రంజింపఁ జేసి,
కృష్ణ రాయఁడు స్వర్ణ యుగేంద్రుఁ డయ్యె!


మంగళవారం, నవంబర్ 26, 2013

దత్తపది: కరము-భరము-వరము-హరము...భారతార్థం...నచ్చిన ఛందస్సు

తేది: జూలై 12, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని దత్తపది శీర్షికన ఇచ్చిన
కరము-భరము-వరము-హరము...పదాలనుపయోగించి,
రాయబారానికి పోనున్న కృష్ణునిముందు ద్రౌపది ఆవేదనను గూర్చి,
నచ్చిన ఛందస్సులో పద్యమును రాయమనగా
నేను రాసిన చంపకమాలా వృత్తము




కర మురు వేణి వట్టి, కడు గర్వముతోడుత వల్వ లూడ్చె ని
ర్భరమున; సత్సభాంతరము భగ్గన, సిగ్గఱి కౌరవుల్, రమా
వర! మురహంత! నాకుఁ దలవంపులు సేసిరి! వారి నొంచు మో
హరమును బన్ని, సంధిఁ బరిహార్యము సేయుము! యుద్ధమే తగున్!


సోమవారం, నవంబర్ 25, 2013

సమస్యాపూరణం: పెండ్లి కాని పిల్ల బిడ్డను గనె

తేది: జూలై 13, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము

ముని పరాశరుండు మోహియై సత్యవ
తినటఁ గన్నెతనపు స్థితికిఁ జెడని 
గర్భవతిని జేయఁ గనె వ్యాసు; నక్కటా! 
పెండ్లి కాని పిల్ల బిడ్డను గనె!! 


శనివారం, నవంబర్ 23, 2013

విశేష వృత్తము: స్రగ్ధరా వృత్తము - పారిజాతాపహరణ ఘట్టము

తేది: అక్టోబర్ 06, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
విశేషవృత్తము శీర్షికన నేను రాసిన
స్రగ్ధరా వృత్తము


దేవోద్యానిన్ భటాలుల్, దివి తరులు కనన్, దివ్యవృక్షమ్ముఁ గొంచు
న్వేవేగన్ దాఁ జనంగన్; విదిత తరు లతల్ విష్ణుఁ బ్రార్థించి, "రీవున్
బోవ"ద్దంచున్, బతిన్ వే ముదితలు పిలువన్, బోవు ప్రాణేశు వోలెన్
భావింపంగన్ గుజమ్మున్ బలువిధములుగన్ బారిజాతమ్మునాపెన్!


శుక్రవారం, నవంబర్ 22, 2013

సమస్యాపూరణం: సూత సుతుఁ డర్జునునిఁ జంపి ఖ్యాతిఁ గనెను

తేది:సెప్టెంబర్ 01, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము


(తనను పాండవ పక్షమున చేరుమన్నకుంతీదేవితో కర్ణుడు పలికిన సందర్భము)

"తల్లి! నేనొ? యర్జునుఁడొ? యుద్ధమ్మునందు
మిగుల; నేవురు మునుపట్లు మిగులుదు రిఁక!
సూత సుతుఁ డర్జునునిఁ జంపి ఖ్యాతిఁ గనెన
నియొ, యతఁడె కర్ణుఁ జంపె ననియొ? వినుండు!"

గురువారం, నవంబర్ 21, 2013

సమస్యాపూరణం: లవ కుశులనువారు కవలు లక్ష్మణుని సుతుల్

తేది: సెప్టెంబర్ 03, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము



అవనీజా రామ సుతులు
లవ కుశులనువారు; కవలు! లక్ష్మణుని సుతుల్
రవిచంద్ర నిభులు లలితులు
నవిచారులు చంద్రకేతు లంగదులు గదా!

సమస్యాపూరణం: పిల్లి మహాగ్రహంబునను బెబ్బులి పై కుఱికెన్ వధింపఁగన్

తేది: సెప్టెంబర్ 26, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన పూరణం

ఉల్లమెలర్ప రామవిభుఁ డుత్సుకతన్ ఘను వాలిఁ గూల్తు నాన్
దెల్లముఁ జేయ, సూర్య సుతుఁ డిప్పుడ వోయియు వాలిఁ బిల్చుచున్,
జల్లఁ బడంగఁ జిత్త మిటు చయ్యన యుద్ధము సేయు కోర్కి ఱం
పిల్లి, మహాగ్రహంబునను, బెబ్బులి పైకుఱికెన్ వధింపఁగన్!

మంగళవారం, నవంబర్ 19, 2013

సమస్యాపూరణం: దుర్వినయంబునన్ మనసు దోచెడివారు హితైషులే కదా

తేది: సెప్టెంబర్ 14, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన పూరణము


శర్వుని గొల్చుచున్, సతత సత్య మహింస మనమ్ముఁ బూనియున్,
గర్వ మొకింత లేక, మమకారముఁ జూపుచుఁ, గీర్త్యనిష్టులై,
సర్వ విశిష్ట మూర్తి యుత సత్పరివర్తన ’నేరు’ పూనియుం
దు ర్వినయంబునన్? మనసు దోచెడి, ’వారు’, హితైషులే కదా!

సోమవారం, నవంబర్ 18, 2013

సమస్యాపూరణం: దున్నకు దూడ పుట్టినది దుగ్ధముఁ బిండఁగ దుత్తఁ దెమ్మిఁకన్

తేది: సెప్టెంబర్ 04, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని

సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నా పూరణము

[భూస్వామి, పొలమును దున్నుటకై వేగిరపడు పాలేరుతో, తమ యావు చిన్ని దూడ నీనె నని, పొలమునకు వెళ్ళుట మాని, యావుపాలు పిండుటకై దుత్తను తెమ్మని, మాట తడబాటుతోఁ బురమాయించు సందర్భము]




"అన్న! యిదేమి మాట? మన కన్నముఁ బెట్టెడి తల్లి మేదినిన్,
మిన్నును, నావునున్ మనసు మెచ్చెడి రీతిగఁ జూడు! నిండు చూ, 
లన్నుగ నీనె నీ దెసను! నాదటఁ బోయి, బిరాన భూమినిన్ 
దున్నకు! దూడ పుట్టినది! దుగ్ధముఁ బిండఁగ దుత్తఁ దెమ్మిఁకన్!"


ఆదివారం, నవంబర్ 17, 2013

సమస్యాపూరణం: పరశురాము నోడించె రావణుఁడు కినిసి

తేది: ఆగస్టు 20, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన పూరణము


హరుని విల్ ద్రుంచి, "రాముండు" హరిణ నయన
సీతఁ జేపట్టి, హరివిల్లు చేకొనియును,
పరశురాము నోడించె! రావణుఁడు కినిసి,
సీతఁ గొనిపోయి నంతఁ గూల్చెను రణమున!

శనివారం, నవంబర్ 16, 2013

దత్తపది: నన - నీనీ - నును - నేనే...నచ్చిన ఛందస్సు...భారతార్థం

తేదీ: ఆగస్టు 27,2012 నాటి శంకరాభరణంలోని దత్తపది శీర్షికన ఇచ్చిన
నన-నీనీ-నును-నేనే..శబ్దాలను ఉపయోగిస్తూ, నచ్చిన ఛందస్సులో,
భారతార్థంలో రాయమనగా...నేను రాసిన పద్యాలు


మొదటి పద్యం:
ఉత్పలమాల:
వేదన నంది ద్రౌపది తపించుచు నిట్లనెఁ గృష్ణుఁ జెంత "దా
మోదర! సంధిఁ గోరుచునుఁ 'బోరును వద్ద'నుచుండఁ గంటి, నీ
నీ దృఢ వాక్కు సంధికిని దూరమె? నిక్కము వల్కుము! వారునున్ను, నే
నేదెసఁ బోవఁగా వలయు? నీ విటఁ దెల్పుము కృష్ణ! యిప్పుడున్. 


రెండవ పద్యం:
తేటగీతి:
"ఆననమ్మున దుఃఖమ్ము నగపడకయుఁ
జేతు, మానినీ! నీకున్న చింతఁ దీర్ప,
దుస్ససేను నుక్కడఁగించి, దోర్బలమున
ఱొమ్మునే నేనుఁ జీల్చియు, రుధిర మిడుదు!"

[అరణ్యాజ్ఞాతవాసాలు ముగిసిన తదుపరి భీముఁడు ద్రౌపదితోఁ బలికిన సందర్భము]

శుక్రవారం, నవంబర్ 15, 2013

సమస్యాపూరణం: పొట్టివాని భార్య పొడుగరి యఁట

తేది: ఆగస్టు 19, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన పూరణం


దుష్ట శిక్షకుండు; శిష్ట రక్షకుఁ డైన
హరియె, వామనావతరణముననొ?
పొట్టి! వాని భార్య పొడుగరి యఁట! లక్ష్మి,
వామనునకుఁ బొడవు భార్య కాదె?

గురువారం, నవంబర్ 14, 2013

సమస్యాపూరణం: నరసింహా నిన్ను నమ్మి నాశనమైతిన్

తేది: ఆగస్టు 18, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన రెండు పూరణములు




(1వ పూరణ)
(నరసింహుఁడను వాఁడు ఋణము నెగఁగొట్టి పాఱిపోవఁగ, ఋణదాత యాక్రోశించు సందర్భము)

నరసింహ నామకున కొకఁ
డిరవుగ ఋణ మిడఁగ, వాఁడు నెగఁగొట్టి చనన్;
దురపిల్లి పలికె నిట్టుల
"నరసింహా! నిన్ను నమ్మి, నాశనమైతిన్!"

                     
(2వ పూరణ)
(విగ్రహాలను తస్కరించి అమ్మెడు వ్యాపారి, నరసింహస్వామి ప్రతిమను అమ్ముచు, భటులకుఁ జిక్కి, సర్వస్వముఁ గోలుపోయి, వాపోయిన సందర్భము)

"మఱుఁగునఁ బ్రతిమల బేరము
సరగున లాభముల నిడఁగఁ, జక్కఁగ జరిగెన్!
మఱి, నీ ప్రతిమ, యటు లిడెనె?
నరసింహా! నిన్ను నమ్మి, నాశన మైతిన్!"

బుధవారం, నవంబర్ 13, 2013

సమస్యాపూరణం: కమఠమునం జొచ్చి మేలుఁ గనెఁ బథికుఁ డటన్


తేది: ఆగస్టు 16, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని

సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన రెండు పూరణలు


కమలాక్ష నిభుఁడునౌ గౌ
తమబుద్ధుని నాశ్రయించి, 'దమ్మపదము'నన్
విమలుండుఁ గాఁ దలంచి, యిఁ
క, మఠమునం జొచ్చి, మేలుఁ గనెఁ బథికుఁ డటన్! (1)

విమలాత్ముఁడౌ జినున్ గౌ
తమ బుద్ధుని నాశ్రయించి, 'ధర్మ పథము'నన్
శ్రమణక వృత్తిఁ గొనెడి వే
డ్క, మఠమునం జొచ్చి, మేలుఁ గనెఁ బథికుఁ డటన్! (2)

మంగళవారం, నవంబర్ 12, 2013

సమస్యాపూరణం: చేపల పులు సడిగెరా వశిష్ఠుఁడు ప్రీతిన్


తేది: ఆగస్టు 14, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
సమస్యాపూరణం శీర్షికన ఇచ్చిన సమస్యకు
నేను రాసిన నాలుగు పూరణములు...


(1)
(ఏకాదశి నాఁటి యుపవాస దీక్ష చెడకుండుటకై వశిష్ఠుఁడు పలికిన సందర్భము)

తాపసి కాతిథ్యం బిడఁ
గా, పాఱుం డొకఁడు పిలువఁ గా దనకయె దా
దాపది తప్పించుకొనఁగఁ
జేపల పులుసడిగెరా, వశిష్ఠుఁడు ప్రీతిన్!

(2)
సాపాటున కొక మూఢుఁడు
చేపల పులుసడిగెరా! వశిష్ఠుఁడు ప్రీతిన్
దాపునకుఁ బిల్చి, యాతని
చాపల్యముఁ బోవఁ జేసి, సద్గురు వాయెన్!

(3)
(మిత్రసహుఁడను రాజునింటికి భోజనమునకై వెడలినపుడు వశిష్ఠునిపై నొక దనుజుఁడు మాయఁ బన్నిన సందర్భము)

సాపాటున నర మాంసము,
చేపల పులుసడిగెరా, వశిష్ఠుఁడు ప్రీతిన్!
దాపున నవి కని, వెంటనె
కోపము రా, నపుడు దనుజు ఘోరముఁ దెలిసెన్!

(4)
(పరస్పర శాపకారణమున వశిష్ఠుఁడు ఆడేలుగను, విశ్వామిత్రుండు బకముగను మారి, కలహించు సందర్భము)

దాపున గాధిజుఁ గని, నగి,
చేపల పులుసడిగెరా, వశిష్ఠుఁడు ప్రీతిన్!
'చేపల నీవే తిను'మని
తాపసి యాడేలు కనియెఁ దాఁ దోడేలై!



శనివారం, నవంబర్ 09, 2013

పద్య రచన: వామనావతారము


తేది: ఆగస్టు 19, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన వామనావతార చిత్రమునకు
నేను రాసిన మత్తేభ విక్రీడిత వృత్తము (పంచపాది)

సురలోకాధిపు నింద్రు గెల్చి, యతనిన్ శూన్య స్వరాట్పీఠునిన్
బరువెత్తించిన రాక్షసేంద్రుని బలిన్ బ్రహ్లాద పౌత్రున్ వెసన్
హరి కోరెన్ దగ వామనాఖ్య వటుఁడై త్ర్యంఘ్రి స్థలమ్మీయఁగన్;
వర మీయంగఁ ద్రివిక్రముండయి బలిన్ బాదమ్మునం ద్రొక్కియున్
గరుణించెన్ సుతలాధిపాలునిగఁ; దత్కంజాక్షు నేఁ గొల్చెదన్!

-:శుభం భూయాత్:-

శుక్రవారం, నవంబర్ 08, 2013

పద్య రచన: నృసింహావతారము


తేది: ఆగస్టు 19, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన నృసింహావతార చిత్రమునకు
నేను రాసిన మత్తేభవిక్రీడితము (పంచపాది)

జననీ గర్భిత విష్ణుభక్తిపరుఁడై; సద్వంద్యుఁడై; తండ్రికిన్
దన హృత్స్థేశ్వరుఁడౌ హరిం దెలుపఁగన్, దైత్యేంద్రుఁ డుగ్రుండునై
చని, గర్వమ్మున విష్ణుఁ జూపు మనుచున్, స్తంభమ్మునున్ మోదఁగన్,
వనజాక్షుండు నృసింహ రూపుఁ డయి తత్ప్రహ్లాదుఁ గావంగ, త
ద్దనుజేంద్రున్ జఠరమ్ముఁ జీల్చి యెసఁగెన్; దచ్ఛౌరిఁ గొల్తున్ సదా!

-:శుభం భూయాత్:-


పద్య రచన: వరాహావతారము



తేది: ఆగస్టు 17, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన వరాహావతార చిత్రమునకు
నేను రాసిన మత్తేభవిక్రీడిత వృత్తము...

అల దేవాసుర యుద్ధమందున హిరణ్యాక్షుండు సంక్షుబ్ధ కృ
ద్విలయమ్మున్ సృజియింప నెంచి, యల పృథ్విన్ జుట్టఁగాఁ జుట్టియున్
జలధిన్ ముంచ; వరాహరూపుఁడయి, యా సర్వంసహ న్గాచి , త
త్కలధౌతాక్షు వధించినట్టి హరికిం గైమోడ్పు లందించెదన్!


    -:శుభం భూయాత్:-

బుధవారం, నవంబర్ 06, 2013

పద్య రచన: క్షీర సాగర మథన వృత్తాంతము...


తేది: ఆగస్టు 16, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్యరచన శీర్షికన ఇచ్చిన కూర్మావతారం చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...
ఆ.వె.
దేవ దానవులును దీవ్రమౌ యుద్ధాన
మరణ మందుచుండ; మాధవునకు
విన్నవించఁగాను విష్ణుండు "క్షీర సా
గర మథనము సేయఁగా వలె" ననె!(1)


తే.గీ.
పాల సంద్రాన మంథర పర్వత మిడి,
వాసుకినిఁ గవ్వమునుగ దేవతలు దాన
వులుఁ జిలుకఁగఁ బూన; మునిఁగి పోవ నదియుఁ;
గలఁతఁ జెంది, హరినిఁ జేరి, తెలుపఁ గాను;(2)

కం.
చిఱు నగవున విష్ణు వపుడు
కరుణను దాఁబేటి మేటిగా మాఱియు, మం
ధరమును వీపున మోయఁగఁ;
దరచిరి యా పాలకడలిఁ ద్వరితోత్సుకతన్!(3)

తే.గీ.
కలశ పాధోధిఁ ద్రచ్చఁగఁ దొలుతఁ బుట్టె
హాలహల; మది దహియింప; నందఱు హరు
శరణ మర్థించి, రప్పుడు శంకరుండు
గరళముం ద్రాగి, యంత శ్రీ కంఠుఁ డయ్యె!(4)

తే.గీ.(పంచపాది)
ముదముతో వారుఁ ద్రచ్చంగ మొదట కామ
ధేను వుదయించఁగ వశిష్ఠుఁ డెలమిఁ గొనియెఁ;
ద్రచ్చ నుచ్చైశ్శ్ర వైరావతములు, కల్ప
వృక్ష మప్సరసల నింద్రుఁ డా క్షణమ్మె
కొనఁగ; లక్ష్మిఁ గౌస్తుభమునుఁ గొనియె హరియు!(5)

కం.
చివరకు సురాసురులు వెను
దవులగఁ గోరిన యమృతము ధన్వంతరియే
ధవళ రుచులుఁ బ్రసరించఁగ
నవు మోమున విష్ణు మ్రోల నప్పుడ యుంచెన్!(6)

ఆ.వె.
దేవ దానవులును దీవ్రమౌ తమితోడ
"మాకు మాక"టంచు మత్సరించి,
వాదు లాడుచుండ వైకుంఠుఁ డప్పుడు
మోహినిగను మాఱి ముందు నిలిచె!(7)

తే.గీ.
వారి కప్పుడు మోహిని పలికె నిట్లు,
"వినుఁడు! నే నీ యమృతమునుఁ బ్రేమ మీఱ
మీకు నందఱకును వంచి, మిమ్ము నమరు
లనుగఁ జేసెద! నాసీను లగుఁడు నిచట!"(8)

కం.
ఇది విన్న దేవ దానవు
"లదియే వర"మనుచు నటులె నటఁ గూర్చుండన్;
సుదతి యమృతము సురల కిడె;
నిది రాహువుఁ గేతువునుఁ గనిరి సురల కిడన్! (9)

ఆ.వె.
కనియు సురల చివరఁ జని, వారు కూర్చుండ;
మోహినియును వంపె మోద మలర!
సూర్య చంద్రు లిదియు సూచించ నా చక్రి,
గొంతు దిగక మునుపె, గొంతుఁ ద్రెంచె!(10)

ఆ.వె.
కంఠమం దమృతము గల రాహు కేతుల
తలలు బ్రతికె! మొండె మిలనుఁ జచ్చె!
గ్రహణ మందు చుండ్రు రాహు కేతువు లెప్డు
శశిని, రవిని! కాని, వశులు కారు! (11)

తే.గీ.
ఇటుల దేవత లమరులై పటు తరముగ
రాక్షసులతోడ యుద్ధమ్ము ప్రబలముగను 
జేసి, దనుజుల నిర్జించి, జేత లైరి;
క్షీర సాగర మథనమ్ము క్షేమ మిడఁగ!! (12)

(ఇది క్షీరసాగరమథన వృత్తాంతము)

       -:శుభం భూయాత్:-

మంగళవారం, నవంబర్ 05, 2013

పద్య రచన: మత్స్యావతారం...


తేది: ఆగస్టు 15, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన మత్స్యావతారం చిత్రానికి నేను రాసిన పద్యాలు...


ప్రథమ కథ (భాగవత పురాణాంతర్గతము):

తే.గీ.
సోమకాసురుఁ డనెడి యసురుఁ డొకండు
నాల్గు వేదమ్ములను దాచె నబ్ధి లోన!
హరియ మత్స్యావతారుఁడై యసురుఁ జంపి,
కాచె వేదమ్ములను; నిల్పె ఘనత భువిని!

ద్వితీయ కథ (మత్స్య పురాణాంతర్గతము):

కం.
వైవస్వత మనువొక దిన
మా విశ్వేశ్వరున కపుడు నర్ఘ్యం బిడఁగన్;
ఠీవిగను మత్స్య మొక్కటి
"కావుమ న"న్నంచుదుమికె కమికిలి లోనన్!(1)

తే.
కరుణతో రాజు దానిని కలశమందు
విడిచె; మఱునాఁడు చేపయుఁ బెరిఁగిపోయి,
"నన్ను రక్షింపు"మని కోర నపుడు నొక్క
నూఁతిలోఁ జేర్చె రాజు సంతోషముగను!(2)

ఆ.వె.
మఱు దినాన మీన మా నూఁతి లోపలఁ
దిరుగ రాక యున్నఁ దిరిగి ప్రభుని
వేడె "మఱల నన్ను వేఱొక్క చోటున
విడువ వలయు"నంచుఁ బ్రేమ తోడ!(3)

కం.
రాజటులె దానిఁ జెఱువున
రాజిలఁగా విడువ,మఱలఁ గ్రక్కునఁ బెరిఁగెన్!
సాజముగ రాజపు డా
యోజన విస్తీర్ణ మత్స్య ముదధిని జేర్చెన్!(4)

ఆ.వె.
చేర్చి యిటులఁ బలికె, "శ్రేష్ఠమౌ మీనమా!
నీవు రాక్షసుఁడవొ, యీశ్వరుఁడవొ
యెఱుఁగఁ జాలఁ జెపుమ, యెవఁడ వీ"వనవుడుఁ
దా జనార్దనుఁడ నటంచుఁ బలికి;(5)

తే.గీ.
"రాజ! నూఱేండ్ల పిదపఁ బ్రళయము వచ్చు;
నట్టిచో సర్వ సత్త్వమ్ము లటులె నాల్గు
వేదములనొక్క నావలోఁ బ్రోది సేసి,
నాదు శృంగానఁ గట్టు మో యనఘ చరిత!"(6)

కం.
అనుచు నదృశ్య మ్మాయెను;
మనువును దానటులె సక్రమమ్ముగఁ జేయన్
ఘనముగను జీవతతి పుడ
మిని వర్ధిలెను; మనువునకు మేనుప్పొంగెన్!(7)

           - :శుభం భూయాత్ :-

సోమవారం, నవంబర్ 04, 2013

దత్తపది: క్రికెట్ - హాకీ - టెన్నిస్ - చెస్...నచ్చిన ఛందస్సులో...భారతార్థంలో...


తేది: అక్టోబర్ 08, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని దత్తపది శీర్షికన ఇచ్చిన క్రికెట్ - హాకీ - టెన్నిస్ - చెస్...అనే పదాలనుపయోగిస్తూ...నచ్చిన ఛందస్సులో...భారతార్థంలో రాయమనగా...నేను రాసిన తేటగీతి పద్యం...

(కర్ణ వధానంతరం అర్జునుని మదిలో కదలాడిన ఆలోచన)

క్రి కెట్టులుం గలిగెను సంతసమ్ము
కర్ణుఁ డీల్గ!
హా! కీడు వోఁ గంటి జయమె!
యీ ధనుష్కు కం
టె న్నిష్ఠుఁ డేను కానె?
నా మదినిఁ దో
చె సుమ సుగంధమ్ము నేఁడు!!

ఆదివారం, నవంబర్ 03, 2013

విశేష వృత్తము: మేఘవిస్ఫూర్జితము - లక్ష్మీస్తుతి

కవి పండిత వీక్షక మహాశయులకు
దీపావళి పర్వదిన శుభాకాంక్షలు!

తేది: అక్టోబర్ 04, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని
విశేష వృత్తము శీర్షికన ఈయబడిన
మేఘవిస్ఫూర్జిత వృత్తమునందు
నేను రాసిన లక్ష్మీస్తుతి

రమా! లక్ష్మీ! క్షీరాబ్ధ్యధిపతిసుతా! రమ్య! సంస్తుత్య వంద్యా!
నమో దేవీ! సంపత్ప్రద! సుచరితా! నన్ గటాక్షించు తల్లీ!
సమీక్షింతున్ పద్మాసన! సువదనా! సత్యమౌ నాదు భక్తిన్!
క్రమమ్మీవున్ సంపత్కరివియవుటన్ గాంక్షితమ్మీవె మాతా!


  -:శుభం భూయాత్:-

శనివారం, నవంబర్ 02, 2013

సమస్యాపూరణం: మకరినిఁ గాచె శ్రీహరియె మానస మందున సంతసించుచున్



తేది: ఫిబ్రవరి 09, 2013 నాడు వరంగల్లులో జరిగిన సంపూర్ణ భాగవత శతావధానంలో ప్రముఖ శతావధాని శ్రీ కోట వేంకట లక్ష్మీ నరసింహం గారికి నేనిచ్చిన సమస్యకు అవధానిగారి పూరణము మరియు నా పూరణము...

అవధానిగారి పూరణము:
సకలము స్వామి కర్పణము సల్పుచు, గుండెలలోన నిల్పుచున్,
బ్రకటిత భక్తి భావముల పాదము లంటి నమస్కరింపఁగా,
వికృతినిఁ జెంది, శ్రీహరి ప్రవీణతఁ జూపుచు, నంటి రాఁగ లే
మ, కరినిఁ గాచె శ్రీహరియె, మానస మందున సంతసించుచున్!

నా పూరణము:
“అకట! మదీయ హృత్స్థిత మహార్తి విదారక! కావు మయ్య!!”నాన్;

బ్రకటిత భక్తి మెచ్చుచును వచ్చియుఁ, జక్రముచేత నక్రమున్
వికలముఁ జేసి, భక్తునకు వేదన డుల్చియు, నా “గజేంద్ర నా
మ” కరినిఁ గాచె శ్రీహరియె, మానస మందున సంతసించుచున్!

శుక్రవారం, నవంబర్ 01, 2013

పద్య రచన: దశావతార స్తుతి


తేది: ఆగస్టు 26, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన దశావతార చిత్రమునకు నేను రాసిన సీస పద్యము...
సీ.
వేదమ్ములనుఁ గాచి; మేదినీధర మోసి;
......కాశ్యపిన్ ధరియించి; కశిపుఁ జీల్చి;
బలిని ముప్పాదానఁ బాతాళమున కంపి;
......రాజన్యులనుఁ జంపి; రావణుఁ దన
యాశుగమ్మునఁ గూల్చి; యమునను వణికించి;
......కారుణ్యమును నేర్పి; మ్లేచ్ఛుఁ ద్రుంచి;
దుష్టులఁ దునుమాడి; శిష్టులఁ జేకొని;
......పాపులఁ బరిమార్చి; వసుధ నోమి;

గీ.
జన్మ నిచ్చియుఁ, బ్రతికించి, సమయఁ జేయు
మత్స్య, కూర్మ, కిటి, నరసింహ, వటు, పరశు
రామ, రఘురామ,బలరామ, శ్రాంత బుద్ధ,
కల్కి రూపుండునౌ హరిన్, ఘనునిఁ గొలుతు!
       -:శుభం భూయాత్:-

బుధవారం, అక్టోబర్ 30, 2013

పద్య రచన: ఈశానోద్భవము (బ్రహ్మ వైవర్త పురాణాంతర్గతము)


తేది: సెప్టెంబర్ 23, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన ఈశానుని చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

                                   ఈశానోద్భవము
                       (బ్రహ్మ వైవర్త పురాణాంతర్గతము)

తే.గీ.
శ్లోకియౌ కృష్ణుఁ డుండ గోలోకమందు;
వామ నేత్రమ్ము నందుండి వ్యాఘ్ర చర్మ
ధారి, ముక్కంటి, భయదుఁడుఁ దగ జనించి,
యపుడు "నీశాన" నామమ్ము నధివహించె! (1)


వ.
అట్లుద్భవించిన దేవదేవుండైన యీశానుని లోకు లెట్లు స్తుతించుచుండి రనగా...(2)


తే.గీ.
ఈశ! శంకర! శివ! పరమేశ! సాంబ!
శీతనగవేశ్మ! శశిధర! క్ష్వేళకంఠ!
వ్యాఘ్రచర్మధర! వికల్ప! వామదేవ!
శూలి! శైలధన్వ! పినాకి! సూక్ష్మ! భర్గ!
చిత్తజహర! త్రిపురభేది! శేషకటక!
లింగమూర్తి! సిద్ధిద! భృగు! లేలిహాస!
త్ర్యంబక! శితికంఠ! కపాలి! ప్రమథనాథ!
వృషభవాహన! విషమాక్ష! విశ్వనాథ!
భస్మదేహ! భార్గవ!మృడ! భవవినాశ!
శర్వ! దక్షాధ్వరధ్వంసి! శాశ్వత!హర!
చంద్రశేఖర! చండ! విశాఖ! భూరి!
సాంఖ్య! పింగాక్ష! పింగళ! శంభు! బుధ్న!
హాటకేశ! కపర్ది! సహాయ! హింస్ర!
స్వస్తిద! వృషధ్వజ! హిరణ్యబాహు! శబర!
వ్యోమకేశ! వృషాకపి! భూతనాథ!
పాహి! కామారి! గౌరీశ! పాహి! పాహి!(3)


-:సర్వేభ్యః సర్వేశ్వర కృపా కటాక్ష ప్రాప్తిరస్తు:-

         -:శుభం భూయాత్:-


సోమవారం, అక్టోబర్ 28, 2013

పద్య రచన: గుణనిధి కుబేరునిగ మారిన కథ



తేది: సెప్టెంబర్ 22, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన కుబేరుని చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

గుణనిధి కుబేరునిగ మారిన కథ (శివపురాణాంతర్గతము)

ప్రథమ జన్మ వృత్తాంతము:

కం.
ధరలోన యజ్ఞదత్తుం
డిరు బుట్టు వొకండు నుండె; నతనికి సుతుఁడొ
క్కరుఁడు గుణనిధి యను నతఁడు
నరయఁగఁ జోరుండు, జారుఁ డతి దుర్హృదుఁడే! (1)

తే.గీ.
ప్రతి దినమ్మును దుర్మార్గ వర్తనుఁడయి,
చెడుగు పనులనుఁ జేయుచుఁ జెలఁగుచుండఁ
దండ్రి సహియింప నోపక తన గృహమును
వీడి పొమ్మని శాసించ, వెడలె నతఁడు! (2)

ఆ.వె.
కూడు, గూడు, కాసుఁ గూడ చేతను లేక
పస్తులుండ, నొకఁడు పాయసమును
నచటి దేవళమున నైవేద్యముగ నిడి,
హరుని మ్రొక్కి, వేడి, యతఁడు వేగ (3)

కం.
గుడి నుండి వెడల, వెంటన
గుడిలోపలి పాయసమును గుటుకున మ్రింగన్,
గుడి బయటి భటు లదియుఁ గని,
కడు వేగిరమునను రాఁగఁ గ్రమ్మె నిరు లటన్ (4)

కం.
నైవేద్యమ్మును మ్రింగిన
యా వైనము కతనఁ గ్రమ్మె నా చీఁకటులున్!
ఠావును విడిచిన గుణనిధి
వేవిధముల వెతలఁ బడియు విగతాసుఁడుఁ గాన్ (5)

ఆ.వె.
అంత శివ భటులును నతనినిఁ గొంపోయి,
శివుని చెంత నుంప, శివుఁడు దయను
నిడియె మఱొక జన్మ; నిష్ఠతో జీవించు
నట్లు వరము నిడియు, నతనిఁ బంపె! (6)

ద్వితీయ జన్మ వృత్తాంతము:

ఆ.వె.
శివుని వరబలమ్ముచేఁ గళింగాధిపుఁ
డగు నరింధమునకు దముఁ డనియెడి
పుత్రుఁగా జనించి, భూమినిఁ బాలించి,
దేవళమ్ముల ఘన దీప పూజ (7)

తే.గీ.
నిత్యమును వెల్గఁజేసి తా నిష్ఠతోడఁ
బూజ సేయుచు; నొకనాఁడు బోయి కాశి,
యచట విశ్వేశునకుఁ బూజలందఁజేసె;
నంత శివపార్వతులు మ్రోల నవతరించ (8)

తే.గీ.
దముఁడు పార్వతీదేవిఁ బ్రథమము గాను
గనియు; సౌందర్య వర్ణనమునటఁ జేయ,
క్రుద్ధ నేత్రయై పార్వతి గుణనిధిఁ గన,
నొక్క కన్ను వ్రక్కలు గాఁగ, నొంటి కంటి (9)

ఆ.వె.
వాఁడు నయ్యె; నంతఁ బార్వతీదేవియు
"నటులఁ జూచినట్టి యతఁ డెవండు?
తెలుపుఁ" డనఁగ, శివుఁడు తెలుపఁగ, గరుణతో
నతని కన్ను మఱల నతని కిడియె! (10)

కం.
చిఱునగవున శివుఁడప్పుడు
కరుణఁ గుబేరాభిధ, నలకాపురి నిడి, యు
త్తర దిక్పతిగ, ధనపతిగ,
మఱి, తన సన్నిహితునిగను మన్ననఁ జేసెన్! (11)

వ.
కుబేరుండంతట నుత్తర దిక్పాలకత్వము నెఱపుచు, నర్హులకు ధనప్రాప్తినిఁ గలిగించుచు, నలకాపురినిఁ బాలించుచు, శివునితో సఖిత్వముఁ బాటించుచు, సుఖంబుండె... (12)

     :కుబేర కథ సమాప్తము:
లోకా స్సమస్తా స్సుఖినో భవన్తు!
      -:శుభం భూయాత్:-

శనివారం, అక్టోబర్ 26, 2013

పద్య రచన: వాయవ్య దిక్పాలక చరిత్రము


తేది: సెప్టెంబర్ 21, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఈయబడిన వాయువు చిత్రమునకు నేను రాసిన పద్యములు...

కం.
పూతాత్ముండను విప్రుఁడు
పూతమనమ్ముననుఁ గాశి పురమందునఁ దా
వీతానుబంధుఁ డయ్యును
జోతలనిడి తపము శివుని స్తుతులన్ జేసెన్! (1)

తే.గీ.
పెక్కు వత్సరములు తపం బివ్విధమునఁ
జేయ, శివుఁడు సంతోషించి, చిత్తమలర
దిక్పతిత్త్వమ్ము, పంచమూర్తిత్త్వ,సర్వ
గత్త్వ, సర్వసత్త్వావబోధత్త్వములిడె! (2)

తే.గీ.
పంచమూర్తిత్త్వగత వాయువయ్యు జనుల
దేహములలోనఁ దానుండి దివ్య జీవ
నమ్ము నిడియును మనల దినమ్ము దినముఁ
గాచుచుండెను ప్రాణమౌ గాలి నిడియు! (3)

కం.
ప్రాణాపానవ్యానో
దానసమానాఖ్య పంచ తత్త్వాత్ముండై
ప్రాణుల లోపల నెపుడున్
దానై నివసించుచుండు దైవమతండే! (4)

ఆ.వె.
ఇట్టి వాయుదేవు నిలఁ బ్రజ నిత్యమ్ము
సకల పూజలందుఁ బ్రకటముగను
బరగఁ బూజ సేయ; వరదుఁడు వాయుదే
వుండు ప్రాణులందు నుండి వెలిఁగె! (5)

వ.
ఇట్లు వాయుదేవుండు ప్రాణులలోను, విశ్వమందునను వ్యాపించి, వాయవ్య దిశఁ బాలించుచుండఁ బ్రజలందఱును నతని నిట్లు స్తుతి సేయందొడంగిరి.(6)

తే.గీ.(మాలిక)
ప్రాణ! మారు! తానిల! సమీర! ప్రసత్వ!
వాత! భూతాత్మ! సంహర్ష! వాయు! శుష్మి!
ఖగ! భృమల! లఘగ! లఘాట! కంపలక్ష్మ!
దర్వరీక! నభోజాత! తత! తపస్వి!
శ్వాస! వేగి! సృదాకు! సర్వత్రగామి!
సతత గతి! పవి! పవమాన! శార! మర్క!
పవన! సప్తమరు! ద్యాతు! ప్రవహ! సరటి!
సమగతి! సదాగతి! స్పర్శ! ప్రముఖ! సూక!
శ్వసన! పృశదశ్వ! సృక!జగత్ప్రాణ! లఘటి!
మాతరిశ్వ! సమీరణ! హే తరస్వి!
మా శరీరమ్ము నందుండి, మమ్ముఁ గాచి,
శ్వాసవై, పంచప్రాణమై, సర్వ కాల
సర్వ విధ శుభకార్య సంస్కార కృతుల
మమ్ము వీడక యుండు మో మారుతాత్మ! (7)

వ.
అని స్తుతించుచుండఁ బవనుండును నత్యంత ప్రమోదుండునై విశ్వప్రజల నందఱను నెల్ల వేళలఁ గాపాడుచుండు. (8)

                           లోకా స్సమస్తా స్సుఖినో భవన్తు!
                               
                                 -:శుభం భూయాత్:-

బుధవారం, అక్టోబర్ 23, 2013

పద్య రచన: శుచిష్మంతుఁడు వరుణునిగ మారిన కథ


తేది: సెప్టెంబర్ 20, 2012 నాటి శంకరాభరణంలోని పద్య రచన శీర్షికన ఇచ్చిన వరుణుని చిత్రమును గూర్చి నేను రాసిన పద్యములు...

తే.గీ.
కర్దమ ప్రజాపతికినిఁ గలఁడు పుత్రుఁ
డాతఁడే శుచిష్మంత సమాహ్వయుండు!
నతఁ డొక దిన మచ్ఛోదమన్ దమ్మె యిల్లు
సొచ్చి, తోడి బాలురతోడ నిచ్చకమగు;


ఆ.వె.
ఆట లాడుచుండ నందొక మొసలియు
మ్రింగి జలధి విభు సమీప మిడియె!
నంత నొక్క నాఁడు నట శివభటులును
బాలుఁ గని, "యిదేమి వారిధిపతి?


తే.గీ.
కర్దముని పుత్రుఁ దెచ్చితి? కనఁగఁ దగునె?
తమరు నిట్టి పనినిఁ జేయ ధర్మ మగునె?"
యనఁగ భయపడి, కైలాసమునకుఁ జేర్చ;
శివుఁడు బాలుని నింటికిఁ జేరఁ బంప.



కం.
జనకుని యాజ్ఞనుఁ బడసియుఁ
జని, కాశీ పట్టణమునఁ జంద్ర ధరునికై
యనితరమగు తపమునుఁ జే
సెను; శివుఁడును వచ్చి, సంతసించి వర మిడెన్!



ఆ.వె.
"వత్స! నీకు నిత్తు వరముఁ గోరు” మటన్న
"దేవ! ధన్యు నైతి! త్రిపురవైరి!
'వరుణ పథము' నిమ్ము; వరుణుండ నగుదును!
భూతనాథ! భర్గ! బుధ్న!తుంగ!"



ఉత్సాహము:
కరుణతోడ వరమునిడఁగఁ గాంక్ష తీరె నతనికిన్;
శరపు సిరులఁ గొనియుఁ దాను సాగరేశుఁ డయ్యుఁ దాఁ
గరము వర్ష మిడియుఁ జనులఁ గాచుచుండ నిత్యమున్,
జిర యశమ్ము వడసె! జనులు చేరి, కొలిచి రాతనిన్.



తే.గీ.(పంచపాది)
"జలపతి! వరుణ! సరిదీశ! జంబుక! కప!
కేశ! పాశ్చాత్య! వార్షుభ! పాశహస్త!
ప్రత్యగాశాపతి! విలోమ! వర్ష దేవ!
శ్యామలాపతి! సంవృత్త! సన్నుతు లిడి,
మిమ్ముఁ గొలుతుము! కాపాడు, మేఘనాథ!"


వ.
అనుచు నిట్లు కొలువ, వరుణుఁడు సంతుష్టుఁడై సకాలమున వర్షములఁ గురిపించుచు, వారలఁ గాచుచుఁ దానును సుఖంబుండె.



(సమాప్తము)


-: శుభం భూయాత్ :-