tag:blogger.com,1999:blog-8055681943289831802.post5060952436584089306..comments2024-01-11T14:35:26.010+05:30Comments on మధుర కవనం: అమ్మా! ఆదిపరాశక్తీ! శాంకరీ! నమోఽస్తు తే!మధురకవి గుండు మధుసూదన్http://www.blogger.com/profile/17207160778534520756noreply@blogger.comBlogger2125tag:blogger.com,1999:blog-8055681943289831802.post-14066020407655442032015-10-17T20:34:25.984+05:302015-10-17T20:34:25.984+05:30సత్తిరెడ్డిగారూ, నమస్కారములు!
మీ రడిగిన సందేహములక...సత్తిరెడ్డిగారూ, నమస్కారములు!<br /><br />మీ రడిగిన సందేహములకు నా సమాధానములు నాకు తెలిసినంత వరకు తెలియజేస్తున్నాను. <br /><br />1) శివతాండవ సమయంలో శివుని కుడి పాదము క్రింద ఉన్నది అపస్మార పురుషుడు (ములయకుడు/మూలయకుడు అను పేరు గల రాక్షసుడు...అని చాగంటివారు చెప్పిన జ్ఞాపకం). ఇలా చేయడం అజ్ఞాన నాశనమునకు సంకేతమంటారు. ఎడమ చేయి, ఎడమపాదం పైకెత్తి ఉండడం ముక్తి హేతుత్వమును సూచిస్తుందంటారు. అసలు ఈ శివతాండవం అనేక ముద్రల సమాహారం. ప్రతి ముద్రకూ సంకేతార్థం ఉంటుంది.<br /><br />2) విష్ణువును దామోదరుడంటారు. అంటే (i) ఉదరంపై దామం గలవాడని అర్థం. ఈ దామాన్ని (పూలదండను) ఎప్పటికీ ధరించే ఉంటాడు విష్ణువు. (ii)మరో విశేషం ఏమంటే...దామోదరుడు అనే పదానికి దామ+ఉత్+అరః - దామోదరః - అంటే, దమాదులచే ఉత్తమమైన బుద్ధికి విషయమగువాడు.(దమమంటే అంతరింద్రియ నిగ్రహం).<br /> ఈ విషయాన్నిగూర్చి ప్రస్తావిస్తూ ఆంధ్ర నాయక శతక కర్త యైన కాసుల పురుషోత్తమ కవి... "మొదటినుండియు నీవు దామోదరుడవె" అంటాడు వ్యాజస్తుతిలో..!<br /> సమర్ధమైన భార్య ఇల్లు దిద్దుతూ ఉంటే, కీర్తి ఆ ఇంటి యజమానికి లభిస్తుంది.<br />భార్య భూదేవి భూభారం వహిస్తుంటే భగవంతుడు "అఖిల భారకుడు"అనే పేరు వహిస్తున్నాడు. కష్టమొకరిది. ఖ్యాతి వేరొకరిది..<br />ఐశ్వర్యవంతురాలు భార్య అయితే ఇంట్లో లక్ష్మి కళ కళ లాడుతుంది. ఇక ఇందిరే భార్య ఐతే ఇందిరా రమణుడు "కామితార్ధదుడు" కావడంలో విశేషమేముంది?<br />సమర్ధుడు కొడుకైతే,కుటుంబం వృద్ధి పొందుతుంది.ఇక బ్రహ్మ గారే,కుమారుడైతే, కుటుంబమంతా తామర తంపరలా వర్ధిల్లుతుంది. అప్పుడు తండ్రికి బహు కుటుంబ భారకుడు అని పేరు వచ్చింది.<br />పవిత్రమైన చరిత్ర కలిగిన కూతురు "కలుష విధ్వంసిని" యైన గంగ వల్ల విష్ణు మూర్తికి "పతిత పావనుడు" అనే ప్రతిభ వచ్చింది.<br />కుటుంబ యజమానికి ఆలు బిడ్డలే ప్ర్యఖ్యాతి సమకూరుస్తున్నారు. నీకు ప్రత్యేక ప్రఖ్యాతి ఏంలేదు కాబట్టి నిజంగా నువ్వు నిష్ప్రయోజకుడవే...ఉదరంపై దామం కదలాడుతుండగా తిరిగేవాడవే...అనగా... "దామోదరుడవే" అంటాడు.<br />ఈ పద్యానికి అందమిచ్చిన పదం ఈ "దామోదరుడు".<br /><br />నిజానికి లోకంలో వాడుకలో దరిద్రుణ్ణి దామోదరుడని మృదూక్తిగా తెలుగు ప్రజలంటారు. కానీ నిఘంటువులు మాత్రం ఈ అర్ధాన్ని గుర్తించలేదు. దారిద్ర్యం దహిస్తున్నా ఓర్పుతో నిగ్రహించుకొని ఉండేవాడు కాబట్టి దరిద్రుణ్ణి దామోదరుడంటారు.అంచేత పురుషోత్తమ కవి కేవలం కోశాన్నే కాకుండా దేశాన్ని కూడా బాగా చూసిన వాడు కాబట్టి ఇలాంటి పద ప్రయోగం చేశాడు. సంస్కృతాంధ్ర భాషల్లో గల రెండర్ధాలు ఈ పదంలో ముడి పడడం చేత యెంతో అందగించింది. ఇంత అర్ధముంది "దామోదర" పదంలో.<br /><br />సమాధానం లభించిందనుకుంటాను....నమస్తే!<br /><br />స్వస్తి.<br />మధురకవి గుండు మధుసూదన్https://www.blogger.com/profile/17207160778534520756noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8055681943289831802.post-43862077870738622672015-10-17T18:12:11.738+05:302015-10-17T18:12:11.738+05:30మధుసూధన్ గారు నమస్కారములు. రాభోయె విజయ ధశమి పర్వ మ...మధుసూధన్ గారు నమస్కారములు. రాభోయె విజయ ధశమి పర్వ ముంధస్తు శుభాకాంక్షలు. మాకు రెండు సందేహములు ఉన్నవి. వాటిని నివృత్తి చేయగలరు. <br />1)శివుడు తాండవం చేసిన సంధర్బాన అతని ఒక పాదము కింధ ఉన్న వ్యక్తి ఎవరు?<br />2)విష్ణువుని దామోధరుదు అని అంటారు.ధీనికి ఒక అర్ధము ధరిధ్రుదు అని ఉన్నధి కధ. మరి విష్ణువు దరిద్రుడు ఎలా అవుతాడు? <br /> ధయచేసి సమాధానమును తెలియ ఛేయ గలరు.<br /> ధన్యవాధములు.Anonymousnoreply@blogger.com